Lakowanie zębów
Lakowanie zwane też uszczelnianiem polega na pokryciu bruzd i zagłębień występujących na powierzchniach żujących zębów specjalną światłoutwardzalną substancją – lakiem szczelinowym. Bruzdy i szczeliny na powierzchniach żujących zębów trzonowych i przedtrzonowych są miejscami, które trudno oczyścić z resztek pokarmu przy pomocy szczoteczek do zębów i stanowią doskonałe miejsce do zalegania płytki bakteryjnej. Z tych względów bruzdy powierzchni żujących zębów są najczęstszym miejscem powstawania procesu próchnicowego. Lakowanie bruzd jest przeciwwskazane przy płaskich stokach guzków ze słabo wyodrębnionymi bruzdami i w przypadku startych zębów. Poza tym nie można lakować bruzd objętych próchnicą. Celem lakowania jest stworzenie bariery fizycznej, która ma przeszkodzić powstaniu miejscowej płytki na dnie bruzdy. Lakowanie służy eliminacji miejsc rozmnażania się drobnoustrojów próchnicotwórczych, co z kolei prowadzi do redukcji poziomu infekcji w jamie ustnej. W sumie lakowanie bruzd służy wytworzeniu lepszej możliwości zachowania higieny.
Lakowanie powinno się wykonywać o ile to możliwe przed zakończeniem poerupcyjnego dojrzewania szkliwa (do ok. czterech lat po wyrznięciu zęba), idealnie tuż po zupełnym wyrznięciu zęba.
Przebieg leczenia – procedura krok po kroku „Lakowanie bruzd”:
- Kontrola, rentgen
Kontrola kliniczna i wykonanie zdjęć skrzydłowo-zgryzowych wszystkich zębów, które mają być lakowane w celu uniknięcia lakowania uszkodzeń spowodowanych próchnicą. - Czyszczenie
Czyszczenie powierzchni żujących/bruzd gumowym kielichem/szczoteczką, niskościeralną pastą lub piaskowanie bruzd APS (Air Polishing System). - Płukanie
Dokładne płukanie bruzdy dmuchawką wodno-powietrzną. - Suszenie
Stworzenie względnej suchości dzięki wałeczkom ligniny lub ślinociągowi, ssakowi z jednoczesnym przytrzymaniem języka lub bezwzględnej suchości przy zastosowaniu koferdamu. - Zależnie od przypadku – neutralizacja
Jedynie przy zastosowaniu piaskarki – aplikacja jednej małej kropli 65-proc kwasu ortofosforowego do bruzdy, ok 5 sek. rozprowadzać w bruździe ostrym zgłębnikiem (służy to do neutralizacji pozostałego jeszcze w bruździe proszku). Ponowne dokładne wypłukanie i osuszenie dmuchawką wodno-powietrzną. - Kondycjonowanie
Trawienie bruzd płynnym kwasem ortofosforowym przez mniej więcej 60 sek. (w przypadku mlecznych trzonowców – 120 sek.). Nanoszenie kwasu pędzelkiem do ok. 2 mm od strony wlotu bruzdy. - Płukanie
Dokładne płukanie dmuchawką wodno – powietrzną. - Suszenie dmuchawką
- Lakowanie
Aplikować niewielką kroplę laku na brzegu bruzdy. Rozprowadzić lak wzdłuż bruzdy ostrym zgłębnikiem, jednocześnie dotykając punktowo zgłębnikiem bruzdę, aby „wmasować” w nią lak. Unikać powstawania pęcherzyków powietrza. - Utwardzanie
Laki światłoutwardzalne: trzymać źródło światła bezpośrednio nad lakowanym zębem, utwardzać 20 sek
Laki samopolimeryzujące: utwardzać zazwyczaj po mniej więcej dwóch minutach - Kontrola
Sprawdzenie okluzji i artykulacji pod kątem przedwczesnych kontaktów w rejonie laku, ewentualnie korekta frezem diamentowym drobnoziarnistym z okrągłą końcówką oraz gumką do polerowania. Sprawdzenie brzegu laku przez dotykanie go ostrym zgłębnikiem.
Największą przeszkodą przy przeprowadzaniu lakowania bruzd jest ukryta próchnica, na którą nanosi się lak. Jeśli istnieje podejrzenie próchnicy, to powinno się najpierw poszerzyć bruzdę zaokrąglonym diamentem w celu umożliwienia wykonania tzw. poszerzonego lakowania bruzd – połączenia lakowania i niezbyt inwazyjnej odbudowy kompozytowej na określonym odcinku bruzdy.
Lakiery 1000-56300 ppm
Redukcja próchnicy w zębach mlecznych o 33% a w zębach stałych 46% przy dwukrotnym stosowaniu w roku lakieru fluorowego zawierającego 22600 ppm
Lakier zawierający fluorisilan 1000 ppmF
Duraphat-Colgate 5% NaF 22600 ppmF